Jak wygląda podział majątku po śmierci bliskiej osoby?

Od 2009 roku przejęcie spadku przez Skarb Państwa jest trudniejsze
Zasady dziedziczenia ustawowego, mogą sprawiać wrażenie skomplikowanych. Po dokładniejszym przeanalizowaniu przepisów okazuje się jednak, że rozwiązania z kodeksu cywilnego są uporządkowane i logiczne. Wspomniany kodeks ustala następujący porządek dziedziczenia:

• W pierwszej kolejności prawo do spadku ma obecny małżonek zmarłego oraz każde z jego dzieci. Równy podział obowiązuje, jeżeli zmarły miał co najwyżej troje dzieci. W przypadku większej liczby potomstwa, małżonek otrzymuje udział wynoszący 1/4 całego spadku, a reszta jest równo dzielona między dzieci. Prawa do spadku na mocy KC, nie ma były małżonek i osoba pozostająca w separacji.
• Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło chwili otwarcia spadku, to jego część przypada kolejno zstępnym (wnukom oraz prawnukom zmarłego). Udział dla zmarłego dziecka spadkodawcy jest dzielony na równe części.
• Jeśli zmarły nie pozostawił dzieci, to jego majątek jest dzielony między małżonka (połowa spadku) oraz rodziców (równe części po 1/4).
• Gdy zmarły nie pozostawił potomstwa, a jeden z rodziców nie żyje, udział zmarłego rodzica przejmuje rodzeństwo spadkodawcy. Śmierć brata lub siostry przed zgonem spadkodawcy skutkuje przejściem udziału spadkowego, na zstępnych rodzeństwa (kolejno: dzieci, wnuki oraz prawnuki).
• Jeśli zmarły nie posiada żyjącego małżonka, potomstwa, rodziców, rodzeństwa lub zstępnych rodzeństwa, to spadek dziedziczą dziadkowie (w równych częściach). Śmierć jednego z dziadków oznacza, że prawo do dziedziczenia nabywają jego zstępni (wujek i ciotka spadkodawcy).
• Brak spadkobierców wymienionych w poprzednich punktach sprawia, że prawo do spadku nabywają pasierbowie.

Dopiero brak pasierbów, uprawnia gminę lub Skarb Państwa do dziedziczenia majątku zmarłej osoby. Przed 28 czerwca 2009 r. przejęcie dobytku zmarłego przez państwo było łatwiejsze, ponieważ w dziedziczeniu nie uczestniczyli dziadkowie oraz zstępni dziadków (wuj, ciotka).

Konta oszczędnośœciowe z 18 banków. Porównaj oferty »

Po odrzuceniu spadku udział przejdzie na innego członka rodziny …
Warto pamiętać, że odrzucenie spadku, skutkuje przejściem prawa do udziałów na kolejne osoby wymienione w ustawowej kolejności dziedziczenia. Taka zasada obowiązuje, gdyż zgodnie z przepisami, osoba odrzucająca spadek jest traktowana tak samo, jak członek rodziny, który nie dożył śmierci spadkodawcy.
Wielu Polaków przezornie odrzuca spadek, obawiając się przejęcia ukrytych długów, które będą większe niż odziedziczony majątek. Dlatego trzeba przypomnieć o zmianach w prawie spadkowym, które obowiązują od 18 października 2015 r. W przypadku testamentów otwartych tego dnia albo później, upływ terminu przewidzianego na odrzucenie spadku (6 miesięcy od dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy), nie skutkuje już przyjęciem długów zmarłego do pełnej wysokości (tzw. przyjęciem prostym). Zamiast tego, spadkobierca domyślnie przejmuje spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Wspomniane rozwiązanie oznacza, że odpowiedzialność wynikająca z przyjętego spadku, ograniczy się tylko do wartości otrzymanego majątku. Innymi słowy, przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza chroni przed stratami (odziedziczone zobowiązania zmarłego > odziedziczony majątek). Po 17 października 2015 roku, spadkobierca nadal może przyjąć spadek z odpowiedzialnością do pełnej wysokości długów, ale taki wariant jest możliwy tylko po złożeniu oświadczenia.