Ulgi, dopłaty, zwolnienia:
Wszystko o zasiłku pogrzebowym

Wyniki badania Diagnoza Spoeczna 2015 wskazują, że 55% polskich rodzin w ogóle nie posiada oszczędności. Kolejne 9% gospodarstw domowych, zaoszczędziło kwotę mniejszą od miesięcznej pensji. Rodziny nieposiadające większych oszczędności, mogą mieć poważny problem z samodzielnym pokryciem kosztów pogrzebu. Dlatego zasiłek pogrzebowy, który przekazuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jest istotnym wsparciem dla wielu Polaków. Wypłata takiego świadczenia podlega jednak pewnym ograniczeniom. Warto wiedzieć, że ZUS tylko refinansuje wcześniej poniesione koszty pogrzebu, a osoby bliżej niespokrewnione ze zmarłym mogą otrzymać kwotę mniejszą od 4000 zł. To nie jedyne ważne kwestie dotyczące zasiłku pogrzebowego. Nasz kolejny artykuł z cyklu „Ulgi, dopłaty, zwolnienia” prezentuje informacje, których nie można znaleźć w wielu innych poradnikach dotyczących zasiłku pogrzebowego.

Pomoc przysługuje po śmierci osoby ubezpieczonej lub jej krewnego
Najdokładniejsze informacje na temat zasiłku pogrzebowego znajdziemy w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Według tej ustawy, zasiłek pogrzebowy przysługuje po śmierci:

• osoby ubezpieczonej w ZUS z tytułu wykonywanej pracy lub działalności gospodarczej
• osoby pobierającej emeryturę lub rentę
• osoby, która w momencie śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, ale spełniała wszystkie warunki do przyznania tych świadczeń
• członka rodziny dla osób wymienionych w poprzednich punktach (według ustawy członkiem rodziny jest: małżonek, rodzic, ojczym, macocha, osoba przysposabiająca, dziecko własne, dziecko drugiego małżonka, dziecko przysposobione, dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej, inne dziecko przyjęte na wychowanie lub utrzymanie przed pełnoletnością, brat, siostra, dziadek, babka, wnuk oraz inna osoba nad którą została ustanowiona opieka prawna)

Warto nadmienić, że zasiłek pogrzebowy przysługuje również wtedy, gdy śmierć nastąpiła po ustaniu ubezpieczenia, a zmarły pobierał zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub zasiłek macierzyński. Zakład Ubezpieczeń Społecznych sfinansuje pogrzeb również wtedy, gdy zmarły był nieubezpieczony, ale członek jego rodziny uczestniczy w systemie ubezpieczeń społecznych (np. jako pracownik, przedsiębiorca, emeryt lub rencista). Tak więc do wypłaty zasiłku pogrzebowego wystarczy, aby ubezpieczenie w ZUS posiadał zmarły albo jeden z jego członków rodziny (patrz punkt 4). Jeżeli rodzina zmarłego nie spełnia wymogów związanych z wypłatą zasiłku pogrzebowego, to koszty pochówku pokryje lokalny ośrodek pomocy społecznej. W takim przypadku pomoc finansowa jest ustalana indywidualnie. Jej poziom zwykle nie przekracza 2000 zł - 3000 zł.

Płać ratę kredytu niższą nawet o 30%. Porównaj oferty »

Pieniądze otrzyma wnioskodawca, który poniósł koszty pogrzebu …
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jednorazowy i nieopodatkowany zasiłek pogrzebowy (4000 zł) otrzymuje osoba, która pokryła koszty pochówku. W szczególnych sytuacjach, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca pieniądze organizacji odpowiedzialnej za przeprowadzenie pogrzebu (np. gminie lub związkowi wyznaniowemu). Jeżeli więcej niż jedna osoba lub instytucja uczestniczyła w pochówku, to zasiłek jest dzielony proporcjonalnie do poniesionych kosztów. Podobnie jak w innych przypadkach, podstawą do rozliczenia są rachunki i faktury za usługi pogrzebowe.

Warto wiedzieć, że zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko w wysokości rzeczywiście poniesionych kosztów, jeżeli pogrzeb sfinansował ktoś inny niż członek rodziny zmarłego (w rozumieniu powyższego punktu 4), pracodawca albo jedna z wymienionych w ustawie instytucji (dom pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związku wyznaniowego). Ten przepis obecnie ma ograniczone znaczenie, ponieważ koszty pogrzebu (nawet skromnego) często przekraczają 4000 zł.

O zasiłek z ZUS-u można wnioskować przez rok od zgonu danej osoby
Osoby uprawnione do zasiłku pogrzebowego powinny również wiedzieć, że o takie świadczenie można wnioskować przez 12 miesięcy od śmierci danej osoby. Wyjątek dotyczy sytuacji, w której zgłoszenie o zasiłek było niemożliwe z powodu późnego odnalezienia zwłok, trudności podczas identyfikacji ciała lub innych okoliczności całkowicie niezależnych od wnioskodawcy. Wówczas roczny termin na złożenie wniosku o zasiłek, jest naliczany od dnia pogrzebu.

60 firm pożyczkowych w jednym miejscu. Porównaj oferty »

Każda osoba ubiegająca się o zasiłek pogrzebowy, musi złożyć wypełniony druk ZUS Z-12 w lokalnym oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Prócz tego ZUS wymaga również następujących dokumentów:

• skróconego odpisu aktu zgonu lub odpisu aktu urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe 
• rachunków lub faktur dokumentujących poniesione koszty pogrzebu (jeżeli oryginały tych dokumentów zostały złożone do banku, to wnioskodawca musi przedstawić kopie potwierdzone za zgodność z oryginałem) 
• dokumenty potwierdzające pokrewieństwo ze zmarłym (np. skrócone odpisy aktów stanu cywilnego)
• zaświadczenie pracodawcy o tym, że zmarły w dniu śmierci podlegał ubezpieczeniu rentowemu (dokument niewymagany po śmierci przedsiębiorcy)

W wyjątkowych sytuacjach, wnioskodawca będzie musiał przedstawić także inne dokumenty. Przykładem jest zaświadczenie z Policji lub prokuratury o tym, że niemożliwe było wnioskowanie o zasiłek i sprawienie pogrzebu w ciągu 12 miesięcy od śmierci danej osoby. 
Zwrot kosztów pogrzebu można uzyskać także od banku. Zobacz, w jakiej sytuacji banki wypłacają taki zwrot »