Spadkobierca nie musi przejmować kredytowych długów

Spadek można odrzucić albo przyjąć na dwa sposoby

Kluczowe zasady dziedziczenia majątku i zobowiązań określa ustawa kodeks cywilny (artykuły od 1012 do 1024). Wspomniany akt prawny stanowi, że spadkobiercy mogą wybrać jeden z trzech wariantów:

• odrzucenie spadku  
• dziedziczenie proste
• dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza

Odrzucenie spadku to najbardziej radykalne rozwiązanie. Osoby, które się na nie zdecydują zostaną definitywnie wyłączone z postępowania spadkowego. Warto pamiętać, że odrzucona część majątku i zobowiązań podlega podziałowi pomiędzy innych spadkobierców. W przypadku, gdy wszyscy uprawnieni zrezygnują ze swoich udziałów całość spadku przejmuje gmina lub Skarb Państwa.

Osoby wybierające dziedziczenie proste muszą się liczyć z nieograniczoną odpowiedzialnością za długi zmarłego. W praktyce oznacza to, że zobowiązania obliczone według udziału w spadku mogą przekroczyć wartość odziedziczonych składników majątku. W takiej sytuacji spadkobierca poniesie stratę. Omawiany wariant dziedziczenia jest szczególnie ryzykowny w przypadku, gdy krewni nie znają dokładnej kwoty długów, które pozostawiła osoba zmarła.

Możliwość dziedziczenia z dobrodziejstwem inwentarza wprowadzono, aby zabezpieczyć spadkobierców przed ewentualnymi stratami. Osoby, które przyjęły spadek w ramach omawianej konstrukcji prawnej odpowiadają za ewentualne długi zmarłego do wartości uzyskanych korzyści. Dlatego majątek dziedziczony  z  dobrodziejstwem inwentarza podlega spisowi i wycenie. Te czynności na wniosek sądu lub spadkobierców wykonuje komornik. Trzeba pamiętać, że jego usługi nie są tanie. Spadkobiercy za każdą godzinę pracy komornika obecnie muszą zapłacić  352,17 złotego (bez uwzględnienia ewentualnego podatku VAT od umowy cywilnoprawnej). Koszty wyceny majątku mogą się zwiększyć ze względu na konieczność zasięgnięcia opinii biegłych sądowych.   

Czas na ostateczną decyzję to 6 miesięcy …

Krewni rozważający przyjęcie spadku powinni złożyć stosowne oświadczenie przed  upływem  sześciomiesięcznego terminu. Zazwyczaj jest on naliczany od dnia, w którym dana osoba dowiedziała się o śmierci spadkodawcy.

Wspomniane oświadczenie może być złożone w formie ustnej lub pisemnej. Do jego przyjęcia jest uprawniony notariusz lub sąd prowadzący postępowanie spadkowe.

W ramach oświadczenia spadkobierca musi jednoznacznie i bezwarunkowo wyrazić swoją wolę. Niedopuszczalne jest stosowanie jakichkolwiek ograniczeń czasowych i warunków dla podjętej decyzji. Ze względu na konieczność dopełnienia licznych wymogów formalnych przed złożeniem pisemnego oświadczenia warto je skonsultować z prawnikiem lub inną osobą, która posiada dostateczną wiedzę.

Decyzja na temat przyjęcia lub odrzucenia spadku jest ostateczna. Oznacza to, że organ prowadzący postępowanie spadkowe nie wyrazi zgody na jej zmianę. Jedyny wyjątek stanowi sytuacja, w której spadkobierca złożył swoje oświadczenie pod wpływem błędu lub groźby.

Osoba nieujawniająca swojej decyzji co do spadku po upływie sześciomiesięcznego terminu musi go przyjąć na drodze dziedziczenia prostego. Takie rozstrzygnięcie jest niezależne od proporcji dziedziczonego majątku i zobowiązań.