Pracodawca może dopłacić do Twojego urlopu

Zakadowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS) może – ale nie musi – istnieć w zakładach zatrudniających według stanu na dzień 1 stycznia danego roku, w przeliczeniu na pełne etaty, co najmniej 20 pracowników. Jeśli zatrudnionych, też według stanu na 1 stycznia i w przeliczeniu na pełne etaty, jest mniej, pracodawcy mają wybór: mogą tworzyć taki fundusz albo wypłacać świadczenie urlopowe. „Mogą”, bo pracodawca ma prawo zwolnić się z obowiązku wypłacania jakichkolwiek świadczeń urlopowych, o czym musi jednak poinformować swoich pracowników do końca stycznia danego roku.

W uprzywilejowanej sytuacji są zatrudnieni w sferze budżetowej (to np. wszelkiego rodzaju urzędy) i samorządowych zakładach budżetowych. Tam zakładowy fundusz świadczeń socjalnych być musi, i to bez względu na liczbę pracowników.

Aby dostać dofinansowanie z ZFŚS, trzeba obowiązkowo wybrać się na urlop wypoczynkowy trwający nieprzerwanie co najmniej 14 dni kalendarzowych – łącznie roboczych, niedziel i świąt. Czy i ile pieniędzy dostaniemy, zależy od postanowień regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, o ile taki w firmie obowiązuje. Może to być też określone w zakładowym regulaminie wynagradzania.

Ile można dostać? Jeśli tyle, na ile maksymalnie pozwalają przepisy, to sporo. W 2013 r. jest to: – 1093,93 zł, gdy pracownik zatrudniony jest w normalnych warunkach na pełnym etacie, 820,45 zł – gdy na ¾ etatu, 546,97 zł – na pół etatu, 273,48 zł – na ¼ etatu,– 1458,57 zł dla pracującego w uciążliwych warunkach na pełnym etacie, 1093,93 zł – na ¾ etatu, 729,29 zł – na pół etatu, 364,64 zł – na ¼ etatu,– dla pracownika młodocianego: 145,86 zł w I roku nauki, 175,03 zł w II roku, 204,20 zł w III roku.

Pracownicy, wobec których orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, mogą dostać jeszcze wyższe dofinansowanie. Jeśli ich były zakład pracy wciąż o nich pamięta i przyznał im takie prawo zapisując to w jego regulaminie, o pieniądze z ZFŚS starać się mogą także emeryci i renciści.

W praktyce jednak pracownik rzadko dostaje maksymalną kwotę dofinansowania. ZFŚS nie może bowiem przeznaczyć wszystkich posiadanych pieniędzy na dopłaty do wypoczynku. Musi mieć je także na bony świąteczne, na paczki choinkowe dla dzieci, zapomogi dla pracowników itp.

Aby otrzymać dofinansowanie, należy wypełnić wniosek; potrzebny formularz otrzymamy w dziale kadr. Ponieważ wysokość dopłaty z funduszu zależy od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z niego (najczęściej od wysokości dochodów na członka rodziny), trzeba dołączyć zaświadczenie lub oświadczenie o dochodach współmałżonka. Niektóre regulaminy uzależniają też wypłatę dofinansowania np. od przepracowania w zakładzie określonego czasu (np. co najmniej pół roku).

Obowiązek wypłacenia raz w roku zatrudnionym tzw. świadczenia urlopowego ma pracodawca, w którego firmie nie ma funduszu socjalnego, bo np. zatrudnia mniej niż 20 osób, a on sam nie zwolnił się z tego w ustawowym terminie (do 31 stycznia). Prawo do niego ma każdy pracownik bez względu na wysokość osiąganych dochodów oraz sytuację życiową i rodzinną, nie jest to bowiem świadczenie z ZFŚS. Warunek jest jeden – pracownik musi złożyć wniosek o urlop trwający także nieprzerwanie co najmniej 14 dni kalendarzowych. Nie ma obowiązku przedkładania jakichkolwiek zaświadczeń o dochodach członków rodziny ani składania osobnego wniosku. Świadczenie urlopowe przysługuje mu bowiem z mocy prawa. Górne kwoty dofinansowania są takie same jak wymienione wyżej, ale ostateczną jego wysokość ustala pracodawca. Może więc ono być – i najczęściej jest – niższe i w każdej firmie inne, bo zależy od jej możliwości finansowych. Świadczenie pracownik powinien otrzymać najpóźniej w przeddzień urlopu.

Dofinansowanie do kosztów wypoczynku stanowi przychód zatrudnionego podlegający opodatkowaniu, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ale nie zawsze: zależy, ile pieniędzy otrzymaliśmy i na jaki cel zostały one przeznaczone.

Zasady udzielania pomocy z ZFŚS reguluje ustawa z 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, której tekst ujednolicony stanowi załącznik do obwieszczenia marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 24 kwietnia 2012 r. (Dz.U. 2012 poz. 592).