Finanse bez tajemnic: konta. Część 2: Konta osobiste

Konto osobiste może prowadzić tylko bank lub SKOK

Najważniejsze regulacje na temat rachunków oszczędnościowo - rozliczeniowych znajdują się w ustawie prawo bankowe (artykuły 49 – 62) oraz kodeksie cywilnym (artykuły 725 – 733). Druga z wymienionych ustaw określa prawa i obowiązki stron, które wynikają z zawarcia umowy rachunku. Prawo bankowe precyzuje natomiast szczegółowe wymogi wobec instytucji oferujących ROR-y. W tym kontekście warto nadmienić, że rachunki oszczędnościowo – rozliczeniowe mogą być prowadzone jedynie przez banki oraz spółdzielcze kasy – oszczędnościowo kredytowe. SKOK-i zyskały takie uprawnienie na mocy odrębnych przepisów (tj. ustawy z dnia 5 listopada 2009 roku).

Środki na rachunku klienta są (częściowo) chronione przed egzekucją

Warto wiedzieć, że ustawa prawo bankowe przewiduje pewien przywilej, z którego korzystają wszyscy właściciele rachunków oszczędnościowo – rozliczeniowych. Mowa o wyłączeniu części zgromadzonych środków z egzekucji prowadzonej na podstawie administracyjnego lub sądowego tytułu wykonawczego (patrz artykuł 54). Wspomniane wyłączenie dotyczy kwoty mniejszej niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku. Oznacza to, że na koncie dłużnika musi być pozostawiona suma nieprzekraczająca 11 410,80 złotego (przelicznik z lipca 2013 roku). W przypadku, gdy aktualne saldo rachunku jest niższe od ustawowego limitu egzekucja nie może być przeprowadzona.

Omawiany przywilej podlega następującym ograniczeniom:

• ustawowy limit zwolnienia dotyczy wszystkich współwłaścicieli konta i jest niezależny od liczby zawartych umów (patrz artykuł 54 ustawy prawo bankowe)
• świadczenia z tytułu alimentów na mocy przepisów szczególnych są pobierane niezależnie od wysokości bieżącego salda (patrz artykuł 1083 §2 kodeksu postępowania cywilnego).

Właściciel konta osobistego ma określone obowiązki

Rodzime prawo prócz wspomnianego przywileju przewiduje również dwa obowiązki, które dotyczą właściciela rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego. Wymieniono je w artykule 728 i 729 ustawy kodeks cywilny.

Pierwszy obowiązek dotyczy ewentualnej niezgodności salda rachunku z kwotą wykonanych operacji. Klient, który stwierdził taką rozbieżność powinien powiadomić bank w ciągu 14 dni. Warto zaznaczyć, że przekroczenie dwutygodniowego terminu zgłoszenia nie wyklucza możliwości dochodzenia ewentualnych roszczeń. Na mocy prawa wygasają one dopiero po upływie dwóch lat (patrz artykuł 731 ustawy kodeks cywilny).

Ustawowy obowiązek powiadamiania banku o każdorazowej zmianie adresu (patrz artykuł 729 ustawy kodeks cywilny) również nie ma charakteru sankcyjnego. Jego wprowadzenie jest podyktowane troską o interes klienta, który powinien regularnie otrzymywać wyciągi ze swojego konta osobistego. Dzięki nim użytkownik ROR-u może wykryć ewentualne niezgodności i nadużycia.